Nơi sinh ra 'chiếc áo' cuốn nem

Đến với làng nghề làm bánh đa nem nổi tiếng Thổ Hà tại Bắc Giang, du khách sẽ được hòa mình vào không gian thanh bình và hiểu hơn về cái nôi sản sinh ra chiếc lá cuốn nem truyền thống.

< Làng nghề làm bánh đa nem Thổ Hà thuộc xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Nằm ở ven sông Cầu, xưa kia nơi đây là làng gốm nổi tiếng đất Kinh Bắc. Khác với các làng ở đồng bằng Bắc Bộ, dân Thổ Hà hoàn toàn không có ruộng, thu nhập chủ yếu từ nghề thủ công và buôn bán nhỏ.

Tại đây, một trong những ấn tượng khó quên là đâu đâu cũng thấy những tấm phên bánh đa nem được người dân đem phơi. Dulichgo


< Từ trung tâm Hà Nội, đi khoảng 50 km theo hướng quốc lộ 1A chạy qua thành cổ Bắc Ninh (khoảng 1h đồng hồ), bạn sẽ đến Thổ Hà. Ngôi làng bao quanh bởi sông Cầu nên muốn đi qua phà sang đến nơi, bạn phải mất 5.000 đồng tiền phí. Nơi đây thích hợp cho chuyến du lịch trong ngày, xuất phát từ Hà Nội và các tỉnh lân cận.

Bánh đa nem được làm bằng gạo với nhiều công đoạn, bắt đầu từ việc ngâm gạo, xay bột, tráng bánh, phơi bánh, cắt bánh…

< Đến thăm Thổ Hà, một ngôi làng cổ với phong cảnh hữu tình, bạn hãy dành thời gian tản bộ trên những con đường uốn lượn, ngắm nhìn những ngôi nhà, mái đình Việt cổ.

Gạo được ngâm từ tối hôm trước, đến sáng sớm hôm sau sẽ bắt đầu công đoạn xay bột, tráng bánh, hiện nay người dân Thổ Hà đã tráng bánh đa nem bằng máy thay vì tráng thủ công bằng tay như trước kia nên có năng suất cao và sản phẩm chất lượng hơn.

< Bất kỳ du khách nào khi đến đây cũng đều ấn tượng lúc nhìn thấy những tấm phên bánh đa nem được người dân phơi ở khắp nơi, từ đường làng, bờ tường, nóc nhà, giữa sân đến cả trước hiên hay gần bờ ao sau vườn.

Bánh sau khi tráng xong được bàn tay khéo léo của người thợ trải trên từng tấm phên (hay còn gọi là giàng) được làm bằng tre, khi ánh mặt trời vừa rạng, người dân sẽ đem các phên bánh ra phơi.

< Bánh đa nem được làm bằng gạo với nhiều công đoạn như ngâm gạo, xay bột, tráng, phơi, cắt bánh… Gạo được ngâm từ tối hôm trước, đến sáng sớm hôm sau mới bắt đầu công đoạn xay bột, tráng bánh và phơi, cắt.

Tưởng chừng như không cầu kỳ, phức tạp nhưng để được những mẻ bánh ngon lại phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm ngâm gạo và kỹ thuật tráng bánh.

< Quá trình phơi bánh cũng quyết định không nhỏ đến chất lượng thành phẩm bởi nếu gặp trời mưa, chúng sẽ bị mốc. Nếu nắng to hoặc quá hanh khô, bánh lại dễ nứt vỡ. Thông thường, mất khoảng 2 - 3 giờ tuỳ thời tiết là có thể phơi xong một mẻ bánh.

Bánh ngon là có độ dẻo, mỏng dai, không rách vỡ và không quá mặn. Thông thường mất khoảng 2 đến 3 giờ (tuỳ theo thời tiết) là có thể phơi xong một mẻ bánh. Khi bánh đã đủ khô, người ta tiến hành bóc bánh ra khỏi phên để thực hiện công đoạn cắt; bánh được chia thành từng khúc bằng nhau để cho vừa với máy cắt. Dulichgo

< Hiện nay, người dân Thổ Hà đã tráng bánh đa nem bằng máy thay vì thủ công như trước kia nên năng suất cao và sản phẩm chất lượng hơn.

Thông thường loại phên to thì sẽ được cắt thành 7 khúc, phên bé sẽ được cắt thành 9 khúc. Bánh được buộc thành từng chục hay từng trăm tùy vào đơn đặt hàng và lúc này đã hoàn thành xong quy trình sản xuất bánh. Cứ như vậy, người Thổ Hà lại ngâm gạo để chuẩn bị cho mẻ bánh vào sáng ngày hôm sau.

< Khi bánh đã đủ khô, người làm bóc từng lá ra khỏi phên để cắt. Bánh được chia thành từng khúc bằng nhau để vừa với máy cắt. Thông thường, loại phên to thì sẽ được cắt thành 7 khúc, phên bé được 9 khúc.

< Khách du lịch thường kéo về đây chụp ảnh, vãn cảnh. Dừng chân ở quán hàng nhỏ để mua bịch bánh đa nem làm từ những mẩu bánh vụn, xào giòn cùng sa tế với giá 5.000 đồng, nhấm nháp trên đường dạo chơi quanh làng là trải nghiệm rất thú vị.

< Ngoài sản phẩm chính là bánh đa nem, người dân ở đây còn sản xuất mỳ gạo và bánh đa to rắc vừng, lạc, dừa. Bạn có thể mua những chiếc bánh đa nướng quạt thủ công trên lò về làm quà biếu người thân, bạn bè.

Nhằm đáp ứng thị hiếu và nhu cầu của thị trường, người dân Thổ Hà đã sản xuất bánh đa nem với kích cỡ khác nhau. Bên cạnh những chiếc bánh có đường kính khoảng 40 cm, đến nay đã có nhiều bánh được sản xuất theo khổ nhỏ hơn để cung cấp cho các nhà hàng.

< Đến thăm làng nghề, du khách không chỉ được tận mắt nhìn những người thợ thủ công làm ra chiếc bánh đa mà còn tận hưởng không gian thanh bình của cảnh và người nơi đây.

Bánh đa nem Thổ Hà vừa dẻo, vừa dai lại thơm ngon nên không những có uy tín với khách hàng trong nước mà còn được xuất khẩu sang các nước như: Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản… Dulichgo

Người dân Thổ Hà vốn có truyền thống cần cù, khéo léo, nhanh nhạy, sáng tạo trong lao động, nên ngoài sản xuất bánh đa nem thì nơi đây còn nổi tiếng với sản phẩm mì gạo và bánh đa dừa.

Theo Vnexpress, DulichBacgiang
Du lịch, GO!