< Đường Hồ Chí Minh đoạn từ huyện Đakrông đến huyện A Lưới (tỉnh Thừa Thiên - Huế).
Có đến tận nơi, có thấy tận mắt những đặc thù bản địa, những thuộc tính riêng biệt của từng xứ sở mới càng thêm tự hào, càng thêm yêu Tổ quốc mình. Và như thế, đâu cần ai thêu dệt, chẳng cần phải thêm thắt, đã thấy quê hương ta, đất nước ta gấm vóc nhường nào!
Hệ thống núi non trên Trường Sơn thuộc địa phận Thừa Thiên - Huế là một khác biệt rõ nét nhất về địa hình, về cấu tạo địa chất. Bánh xe của chúng tôi như ngập ngừng trước những cung đường được thảm bằng bê tông tươi hàng trăm cây số có lẽ cũng vì thế.
Người điều khiển ô tô hay xe máy cứ chăm chăm vào tay lái, phải ôm theo những vòng cua dốc, hết khúc này nối khúc khác, chẳng hề một phút lơi lỏng bởi tầm nhìn luôn giới hạn trong khoảng năm bảy chục mét. Vậy mà những vòng cua ngặt nghèo ấy cứ rủ rê, dụ dỗ những tay lái không mấy "lụa" uốn lượn mê mải như chúng tôi.
< Những cung đường vắt vẻo lưng mây.
Hai bên đường, những bờ dốc cao vút lên tận mây xanh. Những vực thẳm thâm u rợn người hù dọa. Cơ man là cây rừng với những dáng hình kỳ thú.
Miên man một màu xanh trùng trùng đất trời và cơ hồ mây, mây như những suối tóc huyễn hoặc, như những thác nước kéo dài bất tận trùm phủ núi non, đổ tràn vào cây rừng đá núi. Chúng tôi chạy xe trong mây, trong gió bời bời, trong từng cơn mưa rừng vào mùa chín nẫu, tan hòa vào thiên nhiên kỳ vĩ và thơ mộng.
Một lạ lùng khác nữa, chỉ riêng có ở đây là có rất nhiều cây cầu bắc qua sông suối đều có chung một hình dạng, một tầm vóc. Tất cả đều cao so với đáy sông, đáy suối. Tất cả đều được xây dựng cong vòng ôm theo cung đường, và hầu như cùng một cái tên: "Cầu Cạn", nhưng đẹp mê tơi, quyến rũ như những eo thon điệu đàng, mặn mòi rủ rê...
< Nụ cười miền sơn cước.
Chạng vạng tối, chúng tôi đến thị trấn A Lưới ở miền Tây Thừa Thiên - Huế. Một cung đường Hồ Chí Minh chạy dọc theo dãy phố làng. Đây cũng là điều làm nên khác biệt. So với các thị trấn cấp huyện vùng cao ở Quảng Nam và Kon Tum, thị trấn A Lưới quy hoạch thoáng rộng những vườn nhà sum suê cây trái. Nét phố ken dày nhà cửa, chen chúc xe cộ không hiện diện ở đây.
Có lẽ cái "nết Huế” ở thành phố dưới hạ du ảnh hưởng chăng? Hay tâm hồn người dân Huế dù dưới xuôi hay trên vùng cao đều chung một tính cách thâm trầm, dịu dàng và kín đáo?
Thị trấn A Lưới một buổi sáng mờ sương, trời như đã chuyển vào Thu, dưới đồng bằng còn chang chang nắng nhưng trên dãy Trường Sơn này là những cơn mưa rừng bất chợt. Xa xa, những dải mây trắng và khói đá chùng chình, quấn quýt núi đồi.
Ngồi giữa trai thanh gái lịch, giữa những nền nã thị dân miền núi đã bước qua ngưỡng khởi động của đời sống để bừng thức một tương lai không còn cảnh đói cơm lạt muối, bừng thức một niềm tin rời xa khó nghèo để vươn vai giàu đẹp.
Chúng tôi tận hưởng cái thú vi vu qua con đèo PêKe dài 8 cây số. Đôi bạn đồng hành "sông Đăk Rông - đường Hồ Chí Minh" gặp nhau ở chỗ giáp ranh Thừa Thiên - Huế và Quảng Trị. Dòng sông Đăk Rông nổi tiếng của Quảng Trị đón chúng tôi trên quãng đường này trong cảnh một cơn mưa ngọt ngào.
Mưa ra mưa, sây hạt nhưng không xối xả, những giọt nước trời tinh khiết châm chích nghe nhoi nhói vừa đủ chau mày, quấn quýt bên nhau không muốn tách rời. Từ đèo Pêke ra tận cầu Đăk Rông, suốt tuyến đường trên rừng xanh núi thẳm này, đâu cũng lên dốc xuống thung, cũng quanh co uốn lượn, đây đó rời rạc vài xóm nhà của đồng bào Tà Ôi, Tà Hy, Vân Kiều...
Một không gian yên bình gần như tuyệt đối, một tĩnh lặng vô nhiễm dành cho ai đã mỏi mệt lấn chen giữa cuộc sống xô bồ. Đường bằng phẳng, rộng thoáng mà thanh, những vòng lượn duyên dáng, an toàn, những con dốc có độ xuôi vừa phải, tạo cảm giác yên tâm để vừa chạy xe vừa ngắm nhìn, giá như được thanh thản áo cơm mà gắn bó cuộc đời với chốn này thì có thể xem như diễm phúc trên cõi nhân thế đầy những rập rình bất ổn.
Chúng tôi gặp cựu binh Hồ Văn Sanh, người Tà Ôi, giữa một con dốc tuyệt đẹp và râm mát. Tuổi 84 mà những bước chân lên dốc của người cựu binh vẫn thanh thoát, cho thấy sức người không phải lúc nào cũng căn cứ vào tuổi tác. Tham gia kháng chiến từ 1959, kinh qua nhiều trận đánh khốc liệt, vậy mà hòn tên mũi đạn chừa ông ra để lành lặn trở về.
Những tưởng thế là may mắn lắm. Ngờ đâu về với làng bản thanh bình chưa được bao nhiêu ngày êm ấm thì người vợ bỏ ông mà đi. "Chết rồi. Chết lâu rồi mà không biết chết ở đâu" - giọng ông ráo hoảnh mà buồn rười rượi. Quy vào đâu cho từng bất hạnh của mỗi đời người như già Sanh?
Từ ngã ba đầu cầu Đăk Rông về phía Bắc, rẽ trái theo đường 9 chừng hơn vài chục cây số, chúng tôi gặp những địa danh vang bóng một thời: Khe Sanh, Làng Vây, Lao Bảo... Những tên đất, tên làng của những trận đánh dữ dội thời chiến tranh đã trở thành lịch sử.
Thị trấn Khe Sanh của huyện Hướng Hóa, Quảng Trị có tượng đài kỷ niệm thời đánh Mỹ tọa lạc ngay cửa ngõ dẫn vào một phố dài đã rậm rịch hiện đại kiểu vùng cao, hai bên đường đầy đủ những cửa hàng bày biện đẹp đẽ, bán đủ loại sản phẩm phục vụ nhu cầu thị trường.
Đây là điểm tập trung, trung chuyển hàng hóa xuất nhập qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, từ đó kéo theo những dịch vụ giải quyết việc làm cho lao động địa phương. Khu cửa khẩu tuy vẫn còn khiêm tốn về quy mô xây dựng nhưng rất đẹp về kiến trúc.
< Giã gạo cho bữa tối.
Những xe máy đắt tiền chạy đan xen trên đường, nhiều cô gái trẻ trang phục thời thượng. Những vết thương chiến tranh như đã bị xóa nhòa ở Khe Sanh, trừ ký ức của lớp già với bao trận B52 rải thảm, với chất độc màu da cam, với chết chóc khủng khiếp dành cho cả hai phía mà lớp trẻ hôm nay chẳng thể nào hình dung nổi!
Cứ thế, chúng tôi miên man đi giữa đất trời Trường Sơn, dù nay không còn lành lặn rừng già, thậm chí nhiều nơi tan hoang bởi con người tàn phá, nhưng vẫn là Trường Sơn vững chãi để mà thêm yêu, thêm quý của Tổ quốc mình...
Theo Đức Dũng, Gia Ly (Doanh Nhân Sàigòn Cuối Tuần)
Du lịch, GO!
